اتلاف ۴۸ درصد از بودجه آموزش و پرورش،ضرورت اضافه شدن ۱٫۵ ماه به سال تحصیلی
اتلاف ۴۸ درصد از بودجه آموزش و پرورش،ضرورت اضافه شدن ۱٫۵ ماه به سال تحصیلی
در نشست تخصصی بررسی زمان آموزش در ایران اعلام شد: ۷۰ درصد از زمان رسمی آموزش در مدارس استفاده میشود؛ ضمن اینکه در مجموع ۴۸ درصد از منابع اختصاص یافته برای آموزش اتلاف میشود.
اتلاف ۴۸ درصد از بودجه آموزش و پرورش/ ضرورت اضافه شدن ۱٫۵ ماه به سال تحصیلی
خبرگزاری فارس ـ گروه آموزش و پرورش: نشست علمی ـ تخصصی بررسی موضوع زمان آموزش در آموزش و پرورش امروز با حضور ۳ نفر از صاحبنظران این حوزه در پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش برگزار شد.
منیره رضایی عضو هیأت علمی گروه پژوهشی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، اظهار داشت: سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه در بخش آموزش و پرورش هر سال گزارشی را منتشر می‌کند که یک بخش آن مربوط به فرایند یاددهی، یادگیری، کلاس درس، معلم و دانشآموز است.
وی ادامه داد: فصل اول آن مربوط به زمانی است که دانشآموز در کلاس درس سپری می‌کند. همه کشورها در خصوص ساعات آموزشی الزامات قانونی و نظارتی دارند و این الزامات به عنوان حداقل‌های ساعت آموزشی است که باید مدرسه ارائه کند و زمان آن مقرر میشود که اگر زمان کافی برای آموزش در نظر گرفته شود، نتیجه خوبی به دنبال دارد.
عضو هیأت علمی گروه پژوهشی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش افزود: زمان صرف شده خارج از کلاس درس در طول روز و فعالیت‌های غیرآموزشی مانند زنگ تفریح وجود دارد که نتایج پنهانی داشته و نمی‌شود از آن غافل شد.
محمدجواد محسنی‌نیا کارشناس ارشد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور اظهار داشت: زمان تقویمی در آموزش زمانی است که به صورت رسمی مورد توافق قرار می‌گیرد؛ در حالی که زمان واقعی زمانی است که سهمی از زمان رسمی و تقویمی آموزش بوده و به تدریس اختصاص می‌یابد.
وی با اشاره به عوامل مؤثر بر تعیین زمان واقعی آموزش، خاطرنشان کرد: وقفه‌های زمانی بین ساعات درسی، زمانی که معلم وقت خود را صرف تدریس نمی‌کند، زمانی که دانشآموز زمان خود را صرف یادگیری نمی‌کند و تعطیلی و غیبت‌های موجود، از جمله عوامل مؤثر بر تعیین زمان واقعی آموزش است.
*۱۷۰ روز، زمان آموزش در مدارس
کارشناس ارشد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور با اشاره به وضعیت روزهای تحصیلی در پایه‌های مختلف در ایران ، یادآور شد: روزهای تحصیل ۱۷۰ روز است که در دوره ابتدایی شامل ۸۵۰ ساعت، در دوره متوسطه اول ۱۰۲۰ ساعت، در متوسطه نظری ۱۱۹۰ ساعت و در شاخه فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش ۱۳۶۰ ساعت است.
*میانگین ۱۵ روز در سال دانش‌آموزان تعطیل هستند
محسنی‌نیا گفت: تعطیلات رسمی بین سال در ایران به صورت میانگین ۱۵ روز است که البته گاهی این میزان کم و زیاد میشود؛ در مجموع می‌توان گفت ۷۰ روز از ۱۷۰ روز زمان رسمی آموزشی در ایران، کاهش پیدا می‌کند.
*۷۰ درصد زمان رسمی آموزش استفاده میشود
وی با بیان اینکه تعداد روزهای واقعی آموزش ۱۲۰ روز یعنی ۲۴ هفته است، خاطرنشان کرد: تفاوت زمان واقعی از زمان رسمی آموزش ۵۰ روز است؛ یعنی در مجموع ما ۷۰ درصد زمان رسمی آموزش را در اختیار داریم.
*۴۸۹۰ ساعت تفاوت زمان رسمی آموزش با زمان واقعی است
کارشناس ارشد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور با بیان اینکه در مجموع زمان رسمی همه دوره‌های آموزشی ۱۱ هزار و ۷۳۰ ساعت در سال است، بیان داشت: این در حالی است که زمان واقعی ما ۶۸۴۰ ساعت است؛ یعنی ۴۸۹۰ ساعت تفاوت زمان رسمی آموزش با زمان واقعی است.
محسنی‌نیا با اشاره به تفاوت بین زمان رسمی و زمان واقعی در مقاطع مختلف تحصیلی، ابراز داشت: در دوره ابتدایی زمان رسمی ما ۵۱۰۰ ساعت است؛ در حالی که زمان واقعی آموزش ۲۸۸۰ ساعت است. در متوسطه اول زمان رسمی آموزش ما ۳۰۶۰ ساعت است؛ در حالی که زمان واقعی ۱۸۰۰ ساعت است.
*۴۲ درصد زمان آموزش تلف میشود
وی اضافه کرد: زمان رسمی در متوسطه نظری ۳۵۷۰ ساعت است؛در حالی که زمان واقعی آن ۲۱۶۰ ساعت بوده است؛ ضمن اینکه در دوره کاردانش و فنی‌وحرفه‌ای نیز زمان رسمی ما ۴۰۸۰ ساعت در نظر گرفته شده است؛ در حالی که زمان واقعی آن ۲۵۲۰ ساعت است؛ یعنی در کل می‌توان گفت ۴۲ درصد از زمان آموزش را تلف می‌کنیم.
کارشناس ارشد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور با اشاره به خسارت‌های اقتصادی ناشی از کاهش زمان آموزش در ایران، گفت: بر اساس هزینه‌های انجام شده دولت اکنون برای هر دانشآموز دوره ابتدایی در سال ۲٫۵ میلیون تومان، در متوسطه اول ۳٫۵ میلیون تومان، در متوسطه دوم ۵ میلیون تومان و در دوره کاردانش و فنی‌وحرفه‌ای نیز ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان هزینه می‌کند.
*اتلاف ۱۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان در آموزش و پرورش
محسنی‌نیا با بیان اینکه در مجموع ۱۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان اتلاف هزینه در آموزش و پرورش و در بخش آموزش صورت می‌گیرد، گفت: به عبارتی ۴۸ درصد از منابع اختصاص یافته برای آموزش اتلاف میشود.
در ادامه این نشست تخصصی مسعود کبیری عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با اشاره به زمان آموزش در مدارس ابتدایی ایران، اظهار داشت: بر اساس سند برنامه درسی ملی باید در دوره ابتدایی ۹۲۵ ساعت آموزش داشته باشیم؛ یعنی ۲۵ جلسه ۴۵ تا ۵۰ دقیقه‌ای در هفته برگزار شود.
*دانش‌آموزان ابتدایی ۱۵۵ روز به مدرسه می‌روند
عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش افزود: باید گفت در خوش‌بینانه‌ترین حالت دانش‌آموزان ما در این دوره ۱۵۵ روز به مدرسه می‌روند و به خاطر آلودگی هول، تعطیلات بین سال و … از حضور در مدرسه باز می‌مانند؛ ضمن اینکه آموزش و پرورش نیز به صورت رسمی ۳۱ اردیبهشت را به عنوان روز آخر تحصیل در این دوره اعلام می‌کند.
کبیری یادآور شد: باید گفت در حقیقت میزان آموزش واقعی در طول سال در این دوره با احتساب ۵ روز در هفته ۱۵۵ روز است که اگر هر جلسه ۵۰ دقیقه باشد؛ در نهایت هر دانشآموز ابتدایی در طول سال ۶۴۵ ساعت آموزش دریافت می‌کند.
*دانش‌آموزان ابتدایی سال گذشته ۱۰۰۰ ساعت کمتر آموزش دیده‌اند
وی افزود: در دوره ابتدایی دانش‌آموزان در سال گذشته ۱۵۵ روز در مدرسه بودند؛ یعنی ۴۶۵۰ ساعت آموزش دیده‌اند؛ به عبارتی دانش‌آموزان حداقل هزار ساعت از زمان رسمی آموزش کمتر آموزش دیدند؛ ضمن اینکه میزان زمان آموزش دریافت شده آنها نیز با احتساب زمان کلاسی ۴۵ یا ۵۰ دقیقه‌ای برابر با ۳۶۷۸ ساعت است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با بیان اینکه دانش‌آموزان ابتدایی ما کمترین میزان آموزش را در مدرسه در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته در حال توسعه دریافت می‌کنند، تصریح کرد: دانش‌آموزان در این دوره ۲۱ ساعت آموزش واقعی را در هفته کسب می‌کنند؛ یعنی ۴ ساعت زمان تلف شده در این بین است که شامل زنگ تفریح و موارد دیگر است.
کبیری با بیان اینکه در ایران دانش‌آموزان ۳۳ هفته آموزشی به کلاس می‌روند، گفت: ایران جزو کشورهایی است که تعداد هفته‌های آموزشی آن به شدت کم است.
* ارائه بیشترین آموزش، در مدارس شاهد
وی با بیان اینکه بیشترین آموزش در مدارس شاهد ارائه میشود، یادآور شد: در شهر تهران دانش‌آموزان ابتدایی ۵۹۰ ساعت آموزش دریافت می‌کنند و در اصفهان ۶۶۰ ساعت؛ در نتیجه باید گفت این تفاوت‌ها به دلیل وجود تعطیلات در مدارس است.
*۳۵ درصد دانش‌آموزان ابتدایی، ۱۰ درصد روزهای آموزشی را غیبت دارند
عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با بیان اینکه ۳۵ درصد از دانش‌آموزان دوره ابتدایی ۱۰ درصد از روزهای آموزش را غیبت می‌کنند، ابراز داشت: اگر معلمان با سابقه بیش از ۲۰ سال فعالیت باشند در این دوره در هفته ۴ روز به مدرسه می‌روند و با توجه به اینکه آموزش در دوره ابتدایی ۵ روز در هفته است، باید گفت عملاً یک روز کلاس تعطیل است.
*دانش‌آموزان ۷۵ درصد از زمان حضور در کلاس را آموزش دریافت می‌کنند
کبیری با طرح این موضوع که چقدر زمان معلمان صرف آموزش میشود، اظهار داشت: دو سوم زمان آموزش معلم صرف آماده‌سازی مطالب و بقیه زمان صرف برنامه‌های انضباطی و غیره میشود و در نهایت باید گفت عملاً ۷۵ درصد از زمان حضور در سر کلاس، دانشآموز آموزش واقعی دریافت می‌کند.
*ضرورت اضافه شدن یک ماه و نیم به زمان فعالیت مدارس
وی افزود: استاندارد عدد توصیه شده سازمان یونسکو این است که در دوره ابتدایی هزار ساعت آموزش در مدت ۲۰۰ روز باشد؛ به عبارتی ما باید ۳۰ روز یا یک و نیم ماه به مدت زمان آموزش خود اضافه کنیم؛ در حالی که ما تنها ۷۵ درصد از زمان آموزش را استفاده می‌کنیم.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با ارائه پیشنهاداتی در جهت رفع این نقایص سیستم آموزشی در دوره ابتدایی بیان داشت: پیشنهاد می‌کنیم اگر قصد اضافه کردن یک و نیم ماه به زمان آموزش در مدارس ابتدایی را داریم عملاً زمان آغاز سال تحصیلی از ۱۵ شهریور شروع شده و تا پایان ۳۱ خرداد ادامه داشته باشد ضمن اینکه باید گفت در اکثر کشورها دانش‌آموزان بین ۵ تا ۱۳ هفته تعطیلات دارند در حالی که در ایران ۱۶ هفته است.
کبیری افزود: پیشنهاد می‌کنیم در برخی استان‌های گرمسیر روزهای پنج‌شنبه را به سال تحصیلی اضافه کنیم؛ ضمن اینکه ایجاد تعطیلات یک یا دو هفته‌ای در سال تحصیلی نیز مؤثر است.
در ادامه این نشست، علیرضا محمدی، عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش نیز با اشاره به ساعات فعالیت معلمان در مدارس، اظهار داشت: ساعت کاری، ساعتی است که طی آن معلم به طور تمام وقت در طول سال به تدریس فعالیت‌های مرتبط مانند آماده شدن برای تدریس، مشاوره به دانشآموز و طرح سؤالات امتحانی می‌پردازد.
وی اضافه کرد: تعداد روزهای کاری در دوره ابتدایی ۱۸۷ روز، در متوسطه اول ۱۸۶ روز و در متوسطه دوم ۱۸۴ روز است؛ ضمن اینکه میانگین تعداد هفته‌های تحصیلی در ایران در دوره ابتدایی ۳۳ هفته و در متوسطه اول و دوم ۳۶ هفته بوده و تعداد روزهای کاری در ایران نیز در دوره ابتدایی ۱۹۰ روز، در متوسطه اول و دوم نیز ۱۳۰ روز است.
محمدی یادآور شد: ساعت تدریس در دوره ابتدایی در ایران ۷۹۰ ساعت، در متوسطه اول و دوم ۷۰۸ ساعت است؛ در حالی که ساعت تدریس به طور میانگین در اتحادیه اروپا در دوره ابتدایی ۷۹۴ ساعت، متوسطه اول ۶۶۵ ساعت و در متوسطه دوم ۶۲۵ ساعت است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش با ارائه پیشنهاداتی، افزود: بازتعریف ساعت کاری معلمان و به حساب آوردن فعالیت‌های آموزشی آنها در کنار تدریس، به رسمیت شناختن حرفه معلمی به عنوان یک شغل تمام‌وقت و جبران خدمات آنها متناسب با سایر کارکنان دولت از جمله پیشنهادها در جهت رفع این موضوع است.
