به گزارش خبرگزاری فارس از دهاقان، آموزش و پرورش یکی از ارکان مهم جامعه تلقی می‌شود که آینده کشور را می‌سازد و نقش تعلیم و تربیت را بر عهده دارد اما وجود نیروهای مورد نیاز، تجهیزات و حتی ساختمان‌ها برای تاسیس مدارس همه زیرمجموعه این سیستم مهم و سرنوشت‌ساز است چرا که با به کارگیری معلمان مجرب و با انگیزه آموزش صحیح و با تامین ساختمان و فضای آموزشی و تجهیزات رفاه و آسایش دانش‌آموزان میسر می‌شود.

شاید برخلاف شهرهای بزرگ که از نعمت تجهیزات و فضای آموزشی تا حد زیادی بهره‌مند هستند برخی روستاهایی هستند که به دلایل مختلف از کم‌جمعیت بودن و یا نزدیکی به شهرهای بزرگ تا صعب‌العبور بودنشان هنوز هم کمبودهایی دارند که تعلیم و تربیت را با مشکل مواجه می‌کند.

زمزمه مشکلاتی که مقدمه یک سفر شد

به طور معمول هر دانش‌آموزی از صبح تا ظهر و فقط در یک شیفت به مدرسه می‌رود و آن زمان بهترین زمان برای آموزش او تلقی می‌شود اما وجود کمبودهایی از جمله نبود فضا و ساختمان برای مدارس و کمبود نیروی انسانی منجر شده که دو شیفت شدن برخی مدارس رقم بخورد؛ البته کمبود بودجه مدارس نیز می‌تواند یکی از علل اصلی برخی از این مشکلات بوده زیرا به گفته مدیران مدارس سرانه هر دانش‌آموز ۱۰ هزار تومان بوده که ۷ هزار تومان آن صرف بیمه می‌شود و فقط ۳ هزار تومان از آن برای استفاده مدرسه باقی می‌ماند.

همین باعث شد در روزهای اخیر سری به روستاهای شهرستان دهاقان بزنم تا بیشتر از اوضاع و احوال مدارس روستایی و البته سطح فعالیت آن‌ها و نوع کنارآمدنشان با چالش‌های ذکر شده مطلع شوم. در این سفر مدارسی با کمبود نیروی انسانی و فعالیت چندکاره مدیرمعلم را دیدم که مشکل اصلی را نه این کمبود نیرو و تجهیزات که نگرانی برای دانش‌آموزان دختری مطرح کردند که در یک کلاس در کنار دانش‌آموزان پسر مجبور به درس خواندن بودند.

مدیران و معلمان این مدارس ریشه این نگرانی را هم تفاوت دو جنس دختر و پسر از همه لحاظ از جمله شرایط فیزیکی، روحی، عاطفی و سایر موارد موثر در حوزه آموزش و یادگیری می‌دانستند؛ مواردی که برخی از آن‌ها را فقط همان دانش‌آموزی که در این شرایط به درس خواندن مشغول است از نزدیک لمس می‌کند.

البته اینکه یک مدیر همزمان معلم کلاس درس باشد و حتی وظایف مربی ورزش و بهداشت هم بر عهده داشته باشد قطعاٌ این سؤال را به وجود می‌آورد که چگونه می‌توان از عهده همه این وظایف برآمد و چه بر سر حق مسلم، استعداد، وقت و نیاز دانش‌آموزان می‌آید که قطعا جواب روشن است.

روستای قمیشلوی دهاقان یکی از روستاهایی است که چنین مشکلاتی در آن به چشم می‌خورد؛ سعی کردم در این باره با مدیران و دانش‌آموزان تنها مدرسه آن گفت‌وگو کنم.

برخی مشکلات آزاردهنده است

 علی احسانی دانش‌آموز مدرسه روستای قمیشلوی دهاقان می‌گوید: «در یکی از کلاس‌‎های این مدرسه در ابتدا ۷ نفر دانش آموز بودند اما اکنون ۳ نفر مشغول هستند و بقیه مهاجرت کرده‌اند؛ مهاجرت عامل کاهش جمعیت مدارس است، قبلاٌ کل دانش‌آموزان این مدرسه ۴۰ نفر بوده که تعداد زیادی از آنان مهاجرت کرده‌اند و برخی هم برای ادامه تحصیل و یا انتخاب رشته مورد علاقه‌شان به مرکز شهر یعنی دهاقان رفت و آمد دارند».

علی در پاسخ به سؤال درباره وضعیت تجهیزات مدرسه، زمین ورزشی نامناسب و قطعی آب بهداشتی را آزاردهنده توصیف می‌کند.

با یک نگاه ساده می‌توان فهمید وسایل آزمایشگاهی کم هم مشکلاتی را برای همه دانش‌آموزان به وجود آورده است در حالی که حتی درختان این مدرسه هم به دلیل کم آبی در حال خشک شدن بود.

او مدیریت یک نفر در چند مدرسه را سبب کاهش کیفیت عملکرد دانسته و می‌گوید: «در مدارس روستایی به سبب کمبود نیروی انسانی گاهی سبب شده که یک مدیر حتی ۴ مدرسه را همزمان اداره کند که کاهش کیفیت آموزشی را به همراه دارد و باید بیشتر به این موضوعات پرداخته و تأمل شود».

وظایف متعدد بر دوش مدیر غلط است

فاطمه هاشمی، مدیر دبستان ابتدایی نرجس روستای قمیشلوی دهاقان است البته مدیری با کارایی چندگانه که خودش درباره محل فعالیتش می‌گوید: «این مدرسه ۵۱ نفر دانش‌آموز از پایه اول تا ششم دارد که از دانش‌آموزان بسیار با استعداد و باهوشی برخوردار بوده تا جایی که من به عنوان مدیر با مشاهده هوش بالای این بچه‌ها تعجب می‌کنم اما با بسیاری از مشکلات مواجه هستند».   

هاشمی دوپایه بودن را یکی از مشکلات اصلی این مدرسه می‌داند و معتقد است از این که به عنوان مدیر این مدرسه باید در جایگاه معلم در کلاس درس هم حاضر شود، صرف وقت و انرژی برای دو کار مشکلاتی را به همراه دارد.

وی درباره یکی از اشکالات این موضوع می‌گوید: «زمان‌هایی که والدین دانش‌آموزان به مدرسه مراجعه می‌کنند مدیر به ناچار باید از کلاس درس بیرون آید تا جواب‌گو باشد و از یکی از دانش‌آموزان درخواست نظارت بر کلاس را داشته باشد که این گذران وقت در بحث آموزش تاثیر بدی دارد و از کیفیت آموزش می‌کاهد».

هاشمی گماشته شدن وظایف مربی ورزش، بهداشت و پرورشی بر عهده مدیر را غلط دانست و بیان کرد: «مربی ورزش، مربی بهداشت و مربی پرورشی هم نداریم و تمام بار این مسؤولیت‌ها بر دوش مدیر مدرسه است که از کیفیت و وقت کلاس درس می‌کاهد البته فقط گاهی مربی پرورشی داریم».

نظارت اولیا به جای فعالیت تخصصی مربی ورزش

به گفته این مدیر مدرسه دانش‌آموزان در زمان ورزش مجبور هستند برای خودشان به تنهایی ورزش کنند چون معلم ورزش ندارند و مدیر از یکی از اعضای انجمن برای نظارت و نگهداری دانش‌آموزان کمک می‌گیرد تا به کارهای دفتری رسیدگی کند.

مدیر دبستان ابتدایی نرجس روستای قمیشلوی دهاقان در کنار هم بودن دانش‌آموزان دختر و پسر را مشکل بزرگی دانست چرا که در سایه این هم بودن دانش‌آموزان ۲ جنس، به ویژه دانش‌آموزان دختر از نظر تربیتی و خلقی با مشکل مواجه می‌شوند.

خبرهای خوب از نابغه‌های کوچک قمیشلو

هاشمی در کنار مشکلات از روحیه امیدوارانه و توجه به استعداد دانش‌آموزانش هم سخن به میان می‌آورد و نشان می‌دهد که مشغله زیاد از دل‌مشغولی‌های مادرانه‌اش برای دانش‌اموزان کم نکرده است؛ او می‌گوید: « در سال گذشته دانش‌آموزان این مدرسه در مسابقات قرآنی رتبه خوبی کسب کردند، دانش‌آموزان این مدرسه بسیار به کتاب و قرآن علاقه دارند و اگر مربی قرآن و پرورشی برای آنان در نظر گرفته شود قطعا مقام‌های استانی را در مسابقات کسب می‌کنند».

مدیر دبستان ابتدایی نرجس روستای قمیشلوی در جملات پایانی‌اش از یک اتفاق خوب دیگر می‌گوید که علی‌رغم کمبودها هنوز در بین دانش‌اموزانش رواج دارد: «تنها یک کمد کتاب داریم تا دانش‌آموزان از کتاب‌های قدیمی آن به عنوان کتابخانه استفاده کنند اما دانش‌آموزان همین کمد کتاب را هم غنیمت می‌دانند و از آن به خوبی بهره می‌برند چون علاقه‌مند و عاشق کتاب هستند».

با بسیاری از آرزوی‌های خوب سفرم را به پایان رساندم تا هر چه زودتر صدای این نابغه‌های کتاب‌خوان کوچک را از یکی از جنوبی‌ترین شهرستان‌های استان اصفهان به گوش‌های شنوا برسانم و این سطرهای پایانی گزارش این سفر است؛ به امید روزهای بهتر برای علی و دوستانش در قمیشلو… .

انتهای پیام/۶۳۰۹۹/ص۳۰/